Medische drinkvoeding, ook wel astronautenvoeding in de volksmond, wordt door een arts of (bij voorkeur) door een diëtist voorgeschreven wanneer eten niet lukt of moeizaam gaat. Mensen met ondervoeding, of een risico hierop, komen voor deze drankjes om aan te komen in aanmerking. Ondervoeding ontstaat als iemand langere tijd niet voldoende energie of voedingsstoffen binnenkrijgt. Het gevolg is dat iemand onbedoeld veel gewicht en spiermassa verliest. Ondervoeding komt onder alle leeftijden voor maar voornamelijk onder zieken en ouderen.
Dit is een informatieve blog over medische drinkvoeding. Ben je op zoek naar een diëtist die medische voeding voorschrijft? Plan dan een afspraak in in mijn online agenda, mail naar info@ikwilaankomen.nl of bel 06-53792717. Je wordt binnen 24 uur te woord gestaan. Gebruik je op dit moment drinkvoeding maar krijg je het niet vergoed? Neem dan zeker even contact op met me. Ik kan een machtiging drinkvoeding / dieetpreparaten voorschrijven zodat je het via de zorgverzekering vergoed krijgt.
Wat is medische drinkvoeding?
Medische voeding, voor sommigen ook wel bekend als astronautenvoeding, is speciaal samengestelde voeding die gebruikt kan worden bij ziekte, ondervoeding en problemen met de voedselintake. Makkelijk gezegd: drankjes om aan te komen.
De voeding is rijk aan energie, vetten, eiwitten, koolhydraten, vitamines, mineralen en soms vezels. De medische voeding is zo samengesteld dat deze een volledig voedingspatroon zou moeten kunnen vervangen wanneer normaal eten niet langer mogelijk is.
Wanneer starten met medische voeding?
De voorkeur heeft altijd om te proberen met normale voeding de calorie inname te verhogen. Soms lukt dit niet. Wanneer eten moeizaam gaat, bijvoorbeeld door een verminderde eetlust, pijn of slikklachten kan medische drinkvoeding een uitkomst bieden. Medische voeding wordt volgens het zogenaamde Stepped Care principe ingezet. Dit betekent dat de patiënt niet zwaarder dan strikt noodzakelijk behandeld wordt.
Richtlijnen voedingsbehoefte
Naast een energie- en eiwitverrijkte voeding wordt aanvullende drink- en sondevoeding geadviseerd bij:
- Een inname van 50-75% van de vastgestelde behoefte, of
- Bij een inname van minder dan 50% van de vastgestelde behoefte, of
- Wanneer orale voeding niet lukt of niet is toegestaan
Soorten drinkvoeding
Veel mensen zijn wel een beetje bekend met drinkvoeding, en dan voornamelijk Nutridrink. Vaak hebben mensen geen idee dat er heel veel verschillende soorten, smaken en merken bestaan. Zo is er drinkvoeding op basis van o.a. melk, yoghurt, sap of zelfs volledig plantaardig. Daarnaast heb je ook medische voeding in de vorm van vla, fruitmousse en soep. Of poeders die je zelf kunt oplossen in water of andere voedingsmiddelen of gerechten.
Ook bestaan er verschillende modules en en mixtures. Daarbij kun je denken aan vetemulsies, koolhydraat- of eiwitmodules, vezelmixen en verdikkingsmiddelen.
Smaken drinkvoeding
Smaken variëren van heel veel verschillende fruitsoorten tot aan chocolade, karamel, vanille, mokka, cappuccino, koffie, biscuit, noten, hazelnoot, praliné, kokos, gember, wortel/tomaat, asperge, champignon en neutraal.
Consistentie
Drinkvoeding komt in verschillende consistenties. Vooral voor mensen met met slikproblemen is het belangrijk dat er ook drinkvoedingen met een dikkere consistentie bestaan. Consistentie van drinkvoeding kan beoordeeld worden met behulp van de IDDSI beoordelingsschaal.
Wat betreft macronutriënten zijn er ook verschillende soorten drinkvoedingen op de markt. Zo zijn er soorten waarbij de aandacht vooral op de hoeveelheid calorieën ligt. Maar er zijn ook soorten met extra eiwitten, extra vezels of juist meer of minder koolhydraten.
Ziektespecifieke drinkvoeding
Ziektespecifieke drinkvoeding is medische voeding waarvan de ingrediënten speciaal afgestemd zijn op de behoefte van mensen met een bepaald ziektebeeld. Zo is er drinkvoeding die speciaal ontwikkeld is voor mensen met COPD, deze bevat in verhouding meer koolhydraten waardoor deze lichter verteerbaar is. Ook zijn er o,a, ziektespecifieke drinkvoedingen ontwikkeld voor mensen met slikklachten, decubitus en diabetes. Voor kinderen bestaat er ook speciale drinkvoeding.
Voordelen van drinkvoeding
- Minder stress rondom eten.
- Kost geen energie om klaar te maken.
- Veel energie in kleine hoeveelheid (125 ml bevat al gauw 300 kcal).
- Er zijn allerlei soorten en smaken waardoor er voor iedereen wel iets tussen zit.
- Wordt vergoed door de zorgverzekering (eerst verrekend met eigen risico).
- Levering aan huis wanneer voorgeschreven door een diëtist.
Variëren met medische voeding
Variëren met drinkvoeding vergroot de kans op een betere therapietrouw (de mate waarin adviezen opgevolgd worden). Variëren kan dus o.a. met de eerder genoemde verschillende soorten drinkvoeding. Ook kan de drinkvoeding op verschillende manieren gebruikt worden. Zo is er bijvoorbeeld een 'neutrale' variant die in een soep, in pannenkoekbeslag of als basis voor warme chocolademelk gebruikt kan worden. De smaken mokka, cappuccino, koffie, karamel en vanille kunnen als basis voor ijskoffie gebruikt worden. Daarnaast lenen de fruitsmaken zich prima om verwerkt te worden in een smoothie.
Op zoek naar inspiratie om te variëren met drinkvoeding? Het kookboek "STERK, lekker eten en variëren met medische drinkvoeding" van Carrie van den Akker staat vol heerlijke recepten speciaal voor mensen die afhankelijk zijn van drinkvoeding.
Vergoeding / machtiging drinkvoeding
De kosten voor medische drinkvoeding worden vanuit het basispakket vergoed wanneer een diëtist of arts deze voeding voorschrijft. Wel worden de kosten altijd eerst verrekend met het verplichte eigen risico. Drinkvoeding wordt enkel vergoed wanneer er een ondertekend machtigingsformulier is.
Diëtist
Een diëtist is de specialist op het gebied van voeding en kan helpen een volwaardig voedingspatroon te ontwikkelen, eventueel aangevuld met medische drinkvoeding. Jaarlijks wordt er 3 uur dieetadvies vergoed vanuit het basispakket, dit geldt voor iedereen in Nederland (wordt eerst verrekend met het eigen risico). Neem vrijblijvend contact op als je vragen hebt of een afspraak wilt maken.
